Câu chuyện các tập đoàn châu Á như Hoa Đa Nhật bản đến Samsung Hàn Quốcvà nhiều công ty khác “vượt đại dương” chinh phục Mỹ, châu Âu là bài học đắt giá về chiến lược quốc tế hóa thương hiệu, vượt định kiến, và tái định nghĩa sản phẩm châu Á.
Từ đó, Việt Nam – với tài nguyên khí hậu nhiệt đới và đôi bàn tay khéo léo – hoàn toàn có thể học hỏi và mở ra kỷ nguyên xuất khẩu mới.
Honda: Từ xe máy nhỏ Nhật Bản đến biểu tượng toàn cầu
Samsung: Từ "thương hiệu hạng hai" thành ngôi sao toàn cầu
Các công ty châu Á đã chinh phục thị trường thế giới ra sao!
Tập đoàn | Xuất xứ | Sản phẩm đầu tiên | Cách chinh phục phương Tây |
---|---|---|---|
Toyota | Nhật | Xe hơi giá rẻ | Tập trung chất lượng – hậu mãi |
LG | Hàn Quốc | TV, điện gia dụng | Đầu tư vào trải nghiệm người dùng |
Lenovo | Trung Quốc | Máy tính | Mua lại IBM – tích hợp công nghệ Mỹ |
Uniqlo | Nhật | Thời trang cơ bản | Thiết kế tối giản – chất lượng bền |
Việt Nam có hai nhóm sản phẩm tiềm năng để xuất khẩu: sản phẩm từ sự khéo léo của đôi bàn tay và sản phẩm từ khí hậu nhiệt đới.
Sản phẩm từ sự khéo léo của đôi bàn tay (thủ công mỹ nghệ, dệt may, đồ gỗ):
Sản phẩm từ khí hậu nhiệt đới (nông sản, thủy sản, thực phẩm chế biến):
Kênh phân phối qua đại lý/nhà phân phối (B2B)
Doanh nghiệp Việt Nam hợp tác với các nhà phân phối hoặc đại lý tại thị trường nước ngoài (Mỹ, EU, Nhật Bản) để phân phối sản phẩm. Ví dụ: Honda sử dụng đại lý HEAD để bán xe máy.
Ưu điểm: Tiếp cận thị trường nhanh, tận dụng mạng lưới và kinh nghiệm của nhà phân phối.
Nhược điểm: Phụ thuộc vào nhà phân phối, lợi nhuận bị chia sẻ.
Phù hợp: Thủ công mỹ nghệ, dệt may, đồ gỗ, nông sản chế biến.
Xuất khẩu trực tiếp qua thương mại điện tử (B2C)
Doanh nghiệp bán trực tiếp qua các nền tảng như Amazon, Alibaba, hoặc Shopee Global. Samsung đã tận dụng các sàn TMĐT để bán điện thoại và thiết bị gia dụng.
Ưu điểm: Tiếp cận khách hàng toàn cầu, chi phí thấp, kiểm soát thương hiệu.
Nhược điểm: Cần đầu tư vào marketing số, logistics quốc tế, và tuân thủ quy định thị trường.
Phù hợp: Sản phẩm thủ công, thực phẩm chế biến, nông sản đóng gói.
Hội chợ thương mại và triển lãm quốc tế
Doanh nghiệp tham gia các hội chợ như Ambiente (Đức), Foodex (Nhật Bản) để quảng bá và ký hợp đồng xuất khẩu.
Ưu điểm: Tiếp cận trực tiếp khách hàng B2B, xây dựng thương hiệu.
Nhược điểm: Chi phí tham gia cao, cần chuẩn bị kỹ lưỡng.
Phù hợp: Thủ công mỹ nghệ, đồ gỗ, nông sản cao cấp.
Hợp tác với các tập đoàn đa quốc gia
Doanh nghiệp Việt Nam trở thành nhà cung cấp linh kiện hoặc sản phẩm cho các tập đoàn lớn như Samsung, Honda, hoặc Walmart. Ví dụ: CTCP Nhựa Hà Nội cung cấp linh kiện nhựa cho Honda và Samsung.
Ưu điểm: Đơn hàng ổn định, nâng cao uy tín.
Nhược điểm: Yêu cầu khắt khe về chất lượng, công nghệ, và thời gian giao hàng.
Phù hợp: Linh kiện nhựa, dệt may, nông sản chế biến.
Xuất khẩu qua các hiệp hội và tổ chức xúc tiến thương mại
Tận dụng hỗ trợ từ các tổ chức như VIETRADE, VCCI, hoặc các hiệp hội ngành hàng (Hiệp hội Cà phê, Hiệp hội Thủy sản) để tìm kiếm đối tác và thị trường.
Ưu điểm: Hỗ trợ pháp lý, thông tin thị trường, và kết nối đối tác.
Nhược điểm: Phụ thuộc vào hiệu quả hoạt động của tổ chức.
Phù hợp: Nông sản, thủy sản, thủ công mỹ nghệ.
Kênh xuất khẩu | Mô tả sơ lược | Ưu điểm chính |
---|---|---|
1. Xuất khẩu truyền thống | Qua đối tác nhập khẩu, nhà phân phối, kênh thương mại cổ điển | Ít rủi ro, dễ kiểm soát chất lượng |
2. Tham gia hội chợ quốc tế | Hội chợ tại Đức (Anuga), Nhật, Thái, Mỹ, v.v. | Tiếp cận nhanh nhà mua hàng lớn |
3. TMĐT xuyên biên giới (B2C) | Amazon, Etsy, eBay, Alibaba, Tiki Global | Xây dựng thương hiệu trực tiếp, không qua trung gian |
4. Kênh phân phối quốc tế | Mở showroom tại nước ngoài, hoặc hợp tác với chuỗi bán lẻ (Target, Aeon) | Tăng nhận diện thương hiệu lâu dài |
5. Đặt hàng OEM/ODM | Làm sản phẩm cho thương hiệu quốc tế đặt hàng | Có doanh thu ổn định nhưng thương hiệu mờ nhạt |
6. Đầu tư liên doanh – sản xuất tại chỗ | Mở nhà máy tại thị trường mục tiêu (như Nhật – EU) | Giảm rào cản thuế quan, gia tăng lòng tin |
Amazon Global Selling
Amazon là nền tảng thương mại điện tử lớn nhất thế giới, cho phép doanh nghiệp Việt Nam bán hàng trực tiếp tại các thị trường như Mỹ, EU, Nhật Bản qua chương trình Amazon Global Selling. Doanh nghiệp cần đăng ký tài khoản bán hàng, liệt kê sản phẩm, và đáp ứng yêu cầu về logistics (FBA - Fulfillment by Amazon).
Ưu điểm: Tiếp cận hàng triệu khách hàng toàn cầu, hỗ trợ logistics và thanh toán quốc tế, độ nhận diện thương hiệu cao.
Nhược điểm: Phí hoa hồng cao (8-15% tùy danh mục), cạnh tranh khốc liệt, yêu cầu tuân thủ nghiêm ngặt tiêu chuẩn chất lượng và quy định thuế.
Phù hợp: Thủ công mỹ nghệ (gốm sứ, mây tre đan), nông sản chế biến (cà phê hòa tan, trái cây sấy), dệt may.
Cách bắt đầu: Đăng ký tại sellercentral.amazon.com, chọn thị trường mục tiêu (Mỹ, EU), và tối ưu danh sách sản phẩm với hình ảnh chất lượng cao và mô tả chi tiết.
Alibaba.com
Alibaba là nền tảng B2B lớn nhất thế giới, kết nối doanh nghiệp Việt Nam với các nhà nhập khẩu, nhà phân phối toàn cầu. Doanh nghiệp có thể tạo gian hàng để quảng bá sản phẩm như nông sản, thủy sản, hoặc đồ thủ công.
Phù hợp với xuất khẩu số lượng lớn, tiếp cận khách hàng doanh nghiệp, hỗ trợ thanh toán qua Trade Assurance.
Cần đầu tư vào quảng cáo để nổi bật, cạnh tranh với các nhà cung cấp Trung Quốc và Ấn Độ.
Sản phẩm phù hợp Nông sản (hạt điều, tiêu), thủy sản (tôm, cá tra), đồ gỗ nội thất.
Đăng ký tài khoản tại alibaba.com, tạo hồ sơ doanh nghiệp chuyên nghiệp, và tham gia các chương trình xúc tiến như Trade Shows trực tuyến.
eBay
eBay là nền tảng B2C và C2C, phù hợp để bán các sản phẩm độc đáo như thủ công mỹ nghệ hoặc hàng hóa giá trị cao. Doanh nghiệp Việt Nam có thể sử dụng eBay để tiếp cận khách hàng cá nhân ở Mỹ, EU, Úc.
Phí thấp hơn Amazon, dễ tiếp cận khách hàng tìm kiếm sản phẩm độc đáo, hỗ trợ vận chuyển quốc tế qua eBay International Shipping.
Quy mô nhỏ hơn Amazon, cần tự quản lý logistics nếu không sử dụng dịch vụ của eBay.
Thủ công mỹ nghệ (thêu tay, gốm sứ), trang sức thủ công, hàng dệt may độc đáo.
Đăng ký tài khoản tại ebay.com, liệt kê sản phẩm với mô tả đa ngôn ngữ, và tối ưu từ khóa để tăng khả năng tìm kiếm.
Shopee Global và Lazada Global
Shopee và Lazada, vốn phổ biến ở Đông Nam Á, đã mở rộng sang các thị trường quốc tế thông qua các chương trình như Shopee Global Selling. Doanh nghiệp Việt Nam có thể tận dụng để bán hàng sang Singapore, Malaysia, hoặc các nước khác.
Dễ sử dụng, quen thuộc với doanh nghiệp Việt Nam, chi phí thấp, hỗ trợ logistics tích hợp.
Quy mô quốc tế còn hạn chế so với Amazon/Alibaba, chủ yếu tập trung vào châu Á.
Nông sản đóng gói, thực phẩm chế biến, hàng thủ công nhỏ lẻ.
Đăng ký trên Shopee Seller Center hoặc Lazada Seller Center, chọn thị trường xuất khẩu, và tham gia các chiến dịch khuyến mãi.
Etsy
Etsy là nền tảng chuyên về sản phẩm thủ công, đồ cổ, và hàng hóa độc đáo, rất phù hợp với các sản phẩm thủ công mỹ nghệ của Việt Nam như mây tre đan, gốm sứ, hoặc thêu tay.
Tập trung vào khách hàng yêu thích sản phẩm thủ công, phí thấp (6.5% hoa hồng), dễ xây dựng thương hiệu cá nhân.
Cạnh tranh cao trong phân khúc thủ công, cần đầu tư vào hình ảnh và câu chuyện thương hiệu.
Thủ công mỹ nghệ, trang sức, đồ decor.
Tạo gian hàng trên etsy.com, tối ưu hình ảnh sản phẩm, và nhấn mạnh câu chuyện văn hóa Việt Nam (ví dụ: “Handcrafted by Vietnamese artisans”).
Tmall Global (Alibaba)
Tmall Global là nền tảng B2C của Alibaba, nhắm đến người tiêu dùng Trung Quốc muốn mua hàng nhập khẩu. Doanh nghiệp Việt Nam có thể bán nông sản hoặc thực phẩm chế biến vào thị trường Trung Quốc.
Tiếp cận thị trường Trung Quốc khổng lồ, hỗ trợ logistics và thanh toán.
Yêu cầu cao về giấy phép nhập khẩu và tiêu chuẩn Trung Quốc, cạnh tranh với các nhà cung cấp toàn cầu.
Nông sản (trái cây, cà phê), thủy sản, thực phẩm chế biến.
Đăng ký qua tmall.com, chuẩn bị giấy tờ pháp lý, và hợp tác với đối tác logistics Trung Quốc.
Website thương mại điện tử riêng
Doanh nghiệp xây dựng website riêng (dùng nền tảng như Shopify, WooCommerce) để bán hàng trực tiếp ra quốc tế. Ví dụ: Một thương hiệu cà phê Việt Nam có thể tạo website để bán cà phê hòa tan toàn cầu.
Kiểm soát hoàn toàn thương hiệu, không mất phí hoa hồng, xây dựng lòng tin khách hàng.
Cần đầu tư vào SEO, quảng cáo (Google Ads, Facebook Ads), và logistics quốc tế.
Sản phẩm có thương hiệu mạnh (cà phê Trung Nguyên, gốm Bát Tràng), hàng cao cấp.
Sử dụng Shopify (shopify.com) hoặc WooCommerce, tích hợp cổng thanh toán quốc tế (PayPal, Stripe), và quảng bá qua mạng xã hội.
Mạng xã hội (Facebook, Instagram, TikTok Shop)
Sử dụng các nền tảng mạng xã hội để quảng bá và bán hàng trực tiếp qua Facebook Marketplace, Instagram Shopping, hoặc TikTok Shop. Doanh nghiệp có thể tạo nội dung video giới thiệu sản phẩm (như mây tre đan) để thu hút khách hàng quốc tế.
Chi phí thấp, tiếp cận khách hàng trẻ, dễ tạo viral content.
Cần đầu tư vào nội dung chất lượng, phụ thuộc vào thuật toán nền tảng.
Thủ công mỹ nghệ, thực phẩm chế biến, sản phẩm có tính thẩm mỹ cao.
Tạo fanpage hoặc tài khoản Instagram/TikTok, tích hợp tính năng mua sắm, và chạy quảng cáo nhắm mục tiêu Mỹ, EU.
Google Shopping
Doanh nghiệp liệt kê sản phẩm trên Google Shopping thông qua Google Merchant Center, cho phép sản phẩm xuất hiện trên kết quả tìm kiếm Google ở các thị trường quốc tế.
Tiếp cận khách hàng đang tìm kiếm sản phẩm cụ thể, tích hợp với Google Ads để tăng độ hiển thị.
Cần tối ưu SEO và đầu tư quảng cáo, cạnh tranh với các nhà bán lớn.
Nông sản đóng gói, thủ công mỹ nghệ, dệt may.
Đăng ký Google Merchant Center, tải danh sách sản phẩm, và chạy chiến dịch Google Ads.
Walmart Marketplace
Walmart Marketplace cho phép doanh nghiệp Việt Nam bán hàng tại Mỹ, tương tự Amazon. Nền tảng này đang mở rộng và ít cạnh tranh hơn Amazon.
Phí thấp hơn Amazon (6-15%), tiếp cận khách hàng Mỹ, hỗ trợ logistics.
Quy mô nhỏ hơn Amazon, yêu cầu tuân thủ tiêu chuẩn nghiêm ngặt.
Đồ gỗ, dệt may, nông sản chế biến.
Đăng ký tại marketplace.walmart.com, chuẩn bị hồ sơ doanh nghiệp, và tối ưu danh sách sản phẩm.
Việt Nam có thể học hỏi để đẩy mạnh xuất khẩu các sản phẩm thủ công và nông sản nhiệt đới bằng cách nâng cao chất lượng, xây dựng thương hiệu, và tận dụng các kênh xuất khẩu đa dạng như thương mại điện tử, hội chợ quốc tế, và hợp tác với tập đoàn lớn.
Và lưu ý các kênh online cũng là phương tiện tốt để tiếp cận thị trường quốc tế, nhưng tránh rủi ro hãnh tìm hiểu kỹ trước khi triển khai.
Tác giả bài viết: BBT Vinastrategy.com tổng hợp
Ý kiến bạn đọc
Những tin cũ hơn